Finale - Årets unge bonde

Mellom dei to tunellane som knytter Rennesøy til fastlandet, ligg grøne, frodige Mosterøy. Følgjer ein vegen til endes, kjem ein til Utstein Kloster, Norges einaste bevarte middelalderkloster. Tett inntil klosteret ligg Klostergarden, omkransa av grøne engar og tre som veks meir eller mindre av trass.
Anders Schanche Rettedal, kona Inger Lise Aarrestad Rettedal og sonen på femten månadar, er 11. og 12. generasjon på Klostergarden. No er Anders stemd fram til finalen i konkurransen Årets unge bonde. 300 nominerte kandidatar har blitt til 4 finalistar.
Siste tilskot til familien er Bet. Border collien kom frå Wales i sist veke. Saman med Anders og Inger Lise skal ho gjera sitt for å handtera dei 730 søyene og lamma deira.
Rasen er i all hovudsak Norsk Kvit Sau. I tillegg har dei noko pelssau, noko suffolk, litt blæsete, og nokre få charolaise. Anders fortel at dei i tilleg har nokre villsau som går ute på ein av holmane.
Då Anders og Inger Lise overtok garden i 2012, overtok dei rundt 500 søyer. Kapasiteten på garden var på rundt 600 vinterfôra. Dei unge bøndene bygde om to overbygde plansiloar til sauegardar, og auka med det kapasiteten til 730 vinterfôra søyer.
I desse dagar er det inseminering på garden. To gonger dagleg får søyene høve vil å visa seg fram for vêren.
Anders har kjøpt inn 240 sæddosar som ligg på nitrogen, og kjøper i tillegg litt fersk sæd frå Særheim. Målet er å inseminera rundt 100 livlam og i overkant av 200 vaksne søyer
- Eit heilt uunværleg hjelpemiddel, seier sauebonden om PDA'en sin. Den er med i baklomma, som ein del av "uniformen". Her ligg all informasjon han treng, og den målbevisste bonden har gjort det til ein vane å registrera alt fortløpande.
Anders tek to slåttar på den dyrka marka. I tillegg har han bygg iblanda raigras i attlegget, som han slår som grønnfôr i juli. Han har skaffa seg blandevogn som han nyttar til å kutta og blanda dei ulike slåttane slik at fôringa er tilpassa sesongen.
Anders går med vêren til alle søyene. Då har han full kontroll på lammedato. Når dei lyser søyene i januar, kan han gruppera og fôra etter venta lamming, hold og antall lam.
Kollega og dreng, Kai Even Finnesand Klausen, er fast tilsett i redusert stilling på Klostergarden. Sjølv forpaktar han ein gard på øya, og driv med ammeku og sau. Kai Even er ikkje vanskeleg å be når noko skal gjerast på garden.
Grøne beiter krydra med salt frå havet, saman med spesifikke krav til slaktevekt, feittmengde og slakteklasse. Dette kjenneteikner lam som vert seld under merkevaren Klosterlam.
Stemning på Klostergarden ein ettermiddag i november. På desse kantar av landet er det ikkje vanskeleg å sjå kva vindretning som er dominerande.

Anders Schanche Rettedal er ein av fire unge bønder som kjempar om tittelen Årets unge bonde 2014. Ein jury avgjer kven av dei fire som trekk det lengste strået. Vinnaren vert offentleggjort i morgon, lørdag.

Liv Kristin Sola

Tidlegare denne veka var Bondevennen på reportasjebesøk hjå Anders heime på garden på Mosterøy. Bonden sjølv var travel med å sjekka brunst og inseminera lam og søyer.

Anders Schanche Rettedal og kona Inger Lise Aarrestad Rettedal flytta heim til Klostergarden i 2009, og overtok garden og drifta i 2012. Dei har 730 vinterfôra sauer og slaktar 1.500 gris i året.

Les meir om drifta på garden i neste nummer av Bondevennen.

Del på Facebook

Stikkord denne saka: Sau

Finale – Årets unge bonde