Open Gard på Søya gard i Gjesdal

Velkommen til gards! Leiar i Gjesdal Bondelag, Marit Epletveit, til venstre, og sekretær i Bjerkreim Bondelag, Bente Gro Slettebø til høgre. - Kjempekjekt, seier dei to i kor, og takkar alle som har stilt opp for å få arrangementet tli å bli ein suksess.
Gammal og ny form for berging av vinterfôr til dyra, blei demonstrert. Dei som ville, fekk prøva å slå gras med ljå og henga til tørk på hesja. Maskinkyndige personar demonstrerte ranking, pressing og pakking av rundballar, slik som det vert gjort i dag.
Peder Ravndal fra Gjesdal, viste korleis ein klipper sauen. For å unngå for stor belastning både på folk og fe, er det viktig å ha god teknikk. God teknikk gir og det finaste resultatet med tanke på ulla.
Stian Espedal ga eit lynkurs i nedskjæring av lam. Blant dei mange interesserte tilhøyrarane, vart det arrangert sauelotteri, og høve til å vinna 12 ulike gevinstar av lammekjøtt som Stian laga til. Som ein bonus, fekk dei med telefonnr til Stian, og ein invitasjon til å ringa for å få tips til tilberedning av kjøttet.
Godt plassert i skuggen, sat Liv Marit Nygård og sonen Hallgrim. Liv Marit trødde rokken og spant garn av saueull. Til vanleg driv ho meir med ull frå kanin. - Ei kanin kan produsera nok ull på eit år, til å strikka ein bluse eller genser. Ulla frå kanin er mykje tynnar og finare enn den litt grovare saueulla, sa Liv Marit. Dei klipper kaninene fire gonger i året.
På låven hadde 4H rigga seg til, med ulike aktivitetar, smådyr og ansiktsmaling. Blant anna var det høve til å sykle sin eigen smoothie. Eit populært innslag i varmen. Aktiviteten måtte avsluttast då arrangørane gjekk tom for råvarer.
Jurklutkasting, ein billig konkurranseform som kunne fått sin renessanse som søndagsaktivitet rundt om i landet.
Ei syrekanne og kalvesmokkar fungerer som erstatning for eit ekte jur, når ungar og vaksne får prøva teknikken med å mjølke.
Dei små gule nøstene var eit populært innslag. Ungdom frå 4H passa på at dei hadde mat og vatn og at dei innimellom fekk ein pause frå kos.
Den populære kubussen snirkla seg rundt i landskapet på dei mange solide gardsvegane i marka til Magnus. Vegane er viktige for å halda kulturlandskapet i hevd og hindra at det gror att.
Ingenting å utsetja på komforten når besøkande skal transporterast rundt på dei store beiteområda på Søya Gard.
Bussen stoppa for av og påstigning der folk ønska det. Sjåfør Kåre Søyland sørga for at passasjerane kom seg på og av kubussen.
Kjærleik til norsk mat! Det er dette det handlar om. Og då må heile garden tas i bruk.
Etter ein litt treig start, tok aktiviteten på vatnet seg opp. Det var berre å finna seg ein redningsvest og venta på ledig kano. Ingen stod med stoppeklokke og ingen krevde betaling. - Det overraska mange at alle aktivitetane var gratis, sa Ivan Veen, som var ein av dei frivillige på kanopadlinga.
Utan mat og drikke, osv.... Kanogjengen fekk ein matbit og ein vel fortent pause.
Over alt i landskapet låg det kyr og sauer. Dyra lot seg ikkje forstyrra av dei mange som vandra rundt i området. Eit unikt høve til å koma tett innpå dyra i landskapet.
For dei som valde å gå sporlek, ende den opp på Uren Luren. Her oppe har Anne Karin og Magnus bygd ei grillhytte med ein fanstisk utsikt over garden og dei enorme beiteområda.
Oppe ved Uren Luren sat Jorunn Kydland. Ho har gitt ut ei bok med mellom anna utdrag av dagbøker, forteljingar, gamle brev og dokumenter som omhandlar krigsåra og Vaulefolket. Vaulegardane kan ein sjå frå Uren Luren. Med seg i hytta, hadde Jorunn blant anna ein dolk (biletet),
Jorunn Kydland viste også fram ein bajonett, tobakk og ei fangelue som vart brukt av fangane på Grini. Den gule trekanten på lua, viste at fangen var ekstra farleg, sett med tyskerauge.
På Uren Luren kunne ein treffa på Tor Sverre Fuglestad. Han fortalde om bestefar til Magnus Søyland, dagens grunneigar, som i 1910 reiste til amtmannen i Stavanger for å få tillatelse til å nytta Oddasulfat for å sjå om det kunne auka verdien av utmarka. For å sleppa folkesnakk, nytta han nettene til å spreia Oddasulfat rundt på dei store beiteområda. Resultatet av det han starta på garden på Søyland, vart utgangspunktet for den måten me forvaltar beiteressursene i utmarka i dag, kort fortalt.

Søndag 23. august inviterte Gjesdal og Bjerkreim bondelag og vertskapet Magnus og Anne Karin Søyland, til åpen gård på Søya gard.

Liv Kristin Sola

– Me er kjempetilfreds, sa leiar i Gjesdal Bondelag, Marit Epletveit, og sekretær i Bjerkreim Bondelag, Bente Gro Slettebø.

Etterlengta sol og varme skapte den beste ramma for arrangementet. Mange ulike aktivitetar, gjorde at ein måtte velgja kva en ville få med seg.

Marit trakk spesielt fram «Kubussen» som eit populært tilbod. Dyrehengaren var innreiia med to sofaer, i tillegg til godt med ståplassar. Med hjelp av hestekreftene frå traktoren, vart folk frakta rundt i utmarka. Mange tok ein tur for turen si skuld, andre nytta bussen for å koma til dei ulike aktivitetar som var der ute.

– Målet vårt med å spre aktivitetane ut i marka, var å visa mangfoldet på garden. Eit gardsbruk er meir enn tunet og fjøset. Me vil og visa dei store beiteressursane som har så stor verdi for landbruket, spesielt i Rogaland, sa Bente Gro Slettebø.

Overalt var det folk kledd i raude Open gard t-skjorter. Eit slikt arrangement gjer seg ikkje sjølv. Det krevs mykje planlegging og mykje folk til å gjennomføra arrangementet. Då er det lønn for strevet at folk får ei fin oppleving av norsk landbruk.

– Mange vart positivt overraska over at alle aktivitetane var gratis. Det kosta heller ingenting å koma inn. Det er ikkje volk vane med, sa Ivan Veen.

Arrangørane rekna at det var rundt 600 besøkande på garden dei timane arrangementet varte. Arrangementet på Søya, var eit samarbeid mellom dei to bondelaga i Gjesdal og Bjerkreim, Bygdekvinnelaga, Bygdeungdomslaget i Gjesdal og Gjesdal historielag. Arrangørane har fått noko økonomisk støtte frå kommunane.

Del på Facebook

Stikkord denne saka: åpen gard